کد مطلب:36523 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:178

شاه کلید روش تحقیق در معرکه...











در نوبت پیشین خواندیم كه امیرالمومنین (ع) به فرزندشان كه در عنفوان جوانی بود و در معرض هجوم اندیشه های گوناگون قرار داشت، روشی برای یافتن طریق صواب نشان دادند. به وی فرمودند كه من مایل نیستم تو را در بادی امر با آرای مختلف آشنا سازم، یعنی یك یك آن اندیشه ها را برشمارم و حق و باطل هر یك را برای تو آشكار كنم. با این همه لازم است كه كلیدی به دست تو دهم تا بتوانی از میان انبوه درهای مقفل، راهی به صواب بگشایی و در میان جنگل اندیشه ها طریق حق را بیابی. آن روش و شاه كلید از این قرار است كه:

و الاخذ بما مضی علیه الاولون من آبائك و الصالحون من

[صفحه 36]

اهل بیتك:

راه نیكان، هدایت یافتگان و پاكانی را كه در اهل بیت و گذشتگان تو بوده اند، دنبال كن.

چرا كه هر جا حظی از پاكی است، حظی از هدایت نیز هست.

«پاك بودن» تعریفی عام دارد كه فی الجمله مورد اتفاق همه ی مردم است، هر چند این تعریف پس از تفصیل، شاخه ها و شقوق مختلفی می یابد كه در آنها اختلاف رای شدیدی پیدا می شود. برای مثال خودبین نبودن، یا اهل ریا و تقلب نبودن از پاكیهایی است كه به طور كلی در همه جا مقبول شناخته شده است. هرگاه كسی از این پاكیها نصیب یافته باشد، نشانه ی آن است كه سابقه ی لطف ازل با وی بوده است. امیرالمومنین (ع) در این عبارت، به همین تكیه گاه استوار اشاره كرده اند، و گویی به فرزند خود فرموده اند، چنین نیست كه آدمیان در آغاز كار، ناگزیر باشند كه از هیچ شروع كنند و همه ی امور و همه ی اندیشه ها را یكسان و برابر ببینند و در نتیجه در گزینش طریق حق دچار سردرگمی چاره ناپذیر بشوند. بلكه تجربه ی تاریخی پیشینیان، اندوخته های گرانبار آنها و نیز طریقی كه پیموده اند، می تواند نقطه ی عزیمت نیكویی به شمار آید، اما بدان شرط كه آن پیشینیان عمر را به پاكی سپری كرده باشند. باید توجه داشت كه این «هدایت» و «نیكی» لزوما هدایت و نیكی دینی و شریعتی نیست. بلكه از آنگونه نیكیهایی است كه عموم آدمیان به صرافت طبع و فطرت خویش آنها را تصدیق می كنند و مقبول می شمارند.

این پاكان در عین حال وصف دیگری نیز دارند:

فانهم لم یدعوا ان نظروا لانفسهم كما انت ناظر و فكروا كما انت مفكر:

این پاكان نیز مانند تو دغدغه ی هدایت داشته اند. انسانهای بی رگ و بدون فكری نبوده اند.

[صفحه 37]


صفحه 36، 37.